Waarom steeds meer bedrijven inzetten op duurzaam inzetbare medewerkers

Preventie ziekteverzuim, duurzame inzetbaarheid en health-tech zijn thema’s waar bedrijven niet meer omheen kunnen. Alles wat je moet weten over effectief gezondheidsmanagement voor bedrijven. 

Preventie ziekteverzuim is een actueel thema. De tijden waarin een werkgever op het gebied van de gezondheid en het welzijn van zijn werknemers niet veel meer deed dan wat checkboxes uit de Arbowet afvinken, liggen achter ons. Elke organisatie wil dat zijn medewerkers gezond zijn en gezond blijven. Wie gezond is, is immers minder vaak ziek en presteert over het algemeen beter. Maatschappelijk verantwoord ondernemen is bovendien de nieuwe norm en goed werkgeverschap vraagt nu eenmaal ook om aandacht voor het fysieke en mentale welzijn van je medewerkers.

Ziekteverzuim tegengaan : van curatief naar preventief

Gezondheidsmanagement verschuift dan ook steeds meer naar preventie, dus het voorkomen van ziekte. Die tendens wordt mede gestimuleerd de politiek. Denk bijvoorbeeld aan het Nationaal Preventieakkoord, dat in 2018 werd gesloten en waarin de Rijksoverheid met 70 bedrijven en organisaties afspraken heeft gemaakt om roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik aan te pakken. Ook verzekeraars erkennen het belang van een gezonde leefstijl als belangrijke motor voor ziektepreventie en vergoeden steeds meer op dit gebied.

Preventie ziekteverzuim: leefstijlinterventie

De invloed van leefstijl op je gezondheid is door onderzoek steeds duidelijker geworden. Veel ziekten, zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten, maag-darm-leverziekten, nierziekten en dementie, houden mede verband met een ongezonde leefstijl. Dus voor het voorkomen én genezen van deze ziekten moet de oplossing mede worden gezocht in wat ook wel ‘leefstijlinterventie’ wordt genoemd. Leefstijlinterventie is een planmatige en doelgerichte aanpak om het gedrag van mensen te veranderen en hun leefomstandigheden te beïnvloeden, met als doel de gezondheid te bevorderen en/of ziekte te voorkomen. Het gaat daarbij dus om verandering van de leefstijl, bijvoorbeeld gezondere voeding en meer beweging en ontspanning. 

Ziekte- en verzuimpreventie: de rol van de werkgever

Ook voor werkgevers is er een rol weggelegd in het voorkomen van ziekten door het stimuleren van leefstijlverbetering op en rondom de werkvloer. Individuen brengen het grootste deel van hun wakkere uren immers op het werk (of thuiswerkend) door, dus werkgevers spelen een centrale rol in de ondersteuning van de gezondheid van deze werkende bevolking.

Gezonde medewerkers: gezond bedrijf

Steeds meer bedrijven en organisaties maken dan ook actief werk van de gezondheid en vitaliteit van hun werknemers, en daarmee van preventie ziekteverzuim. Er wordt intern beleid ontwikkeld rondom vitaliteit, leefstijl en duurzame inzetbaarheid en misschien worden er zelfs gezondheidsmanagers en preventiemedewerkers aangesteld. Zij zullen op hun beurt initiatieven en leefstijlinterventies organiseren, op het terrein van stressreductie, timemanagement, mindfulness, werkhouding, voldoende beweging, een gezonde bedrijfskantine, flexibele werktijden en meer. Het uitgangspunt daarbij is dat gezonde en vitale medewerkers in een gezonde werkomgeving zorgen voor een gezond bedrijf, met een gezond rendement.

Werknemer en werkgever profiteren van gezondheidsmanagement

Gezondheid heeft niet alleen te maken met het eigen gedrag zowel op het werk als buiten het werk, maar ook met de combinatie van werk, zorgtaken en ontspanning. Iedere werknemer heeft een persoonlijk belang bij een goede gezondheid en omdat die invloed heeft op het arbeidsvermogen, heeft ook de werkgever belang bij het stimuleren van gezondheid en vitaliteit onder werknemers. 

Voordelen preventie ziekteverzuim voor de werkgever

Ten eerste verbeter je met actief gezondheidsmanagement de productiviteit én het behoud van je werknemers. Gezonde werknemers zijn bovendien minder vaak afwezig op het werk, niet alleen omdat ze minder vaak ziek zijn, maar ook omdat ze zich door hun werkgever gesteund en gewaardeerd voelen. Van die loyaliteit profiteert uiteraard ook de werkgever . Bovendien worden de financiële risico’s van ziekteverzuim, arbeidsongevallen en productiviteitsverlies ingeperkt. 

Verzuimkosten omlaag door preventie

Met gezondheidsmanagement kunnen organisaties dus ook hun kosten omlaag brengen. Niet alleen de kosten van ziekte en verzuim op zich, maar ook van aan verzuim gerelateerde verzekeringen en maatregelen. Bedrijven met een aantoonbaar lager percentage ziekteverzuimpercentage betalen bijvoorbeeld een lagere premie voor hun ziekteverzuimverzekering, dan bedrijven met een hoger ziekteverzuim. En ook de collectieve zorgverzekeraar wil vaak bijdragen aan een actief preventiebeleid binnen het bedrijf. Gezondere werknemers helpen immers meer de immer groeiende zorgkosten beheersbaar te houden.

Duurzame inzetbaarheid bevorderen

Naast het reduceren van de verzuimkosten levert gezondheidsmanagement bedrijven nog meer moois op. Zo zijn gezonde werknemers niet alleen meer betrokken, ze blijven ook langer aan een bedrijf verbonden wanneer zij ervaren dat hun werkgever zorg heeft voor en wil bijdragen aan hun persoonlijke welzijn. Duurzame inzetbaarheid, dat is waar het bij gezondheidsmanagement allemaal om draait. Ofwel: de mate waarin medewerkers productief, gemotiveerd en gezond willen en kunnen blijven werken binnen en/of buiten het bedrijf of de organisatie.

Gezondheid als secundaire arbeidsvoorwaarde

Gezondheidsbescherming en gezondheidsbevordering die door de werkgever worden gerealiseerd, kunnen worden gezien als een belangrijke secundaire arbeidsvoorwaarden. Voor het aantrekken van nieuw talent kan gezondheidsmanagementbeleid dan ook een krachtig instrument zijn. Met name jongere professionals kiezen hun werkgever al lang niet meer primair op grond van financiële arbeidsvoorwaarden, maar wegen ook de ‘zachtere’ secundaire arbeidsvoorwaarden mee, zoals betrokkenheid, duurzaamheid en oog voor persoonlijke groei en het persoonlijke welzijn. Inzetten op gezondheidsmanagement is dus ook een probaat middel om nadere invulling te geven aan goed werkgeverschap. 

Gezondheidsmanagement: wat is het?

Maar wat is gezondheidsmanagement nou eigenlijk precies? Gezondheidsmanagement omvat het beleid en het pakket aan maatregelen dat is gericht op de gezondheid, vitaliteit, duurzame inzetbaarheid en het welzijn van medewerkers. Je kunt hierbij denken aan de naleving van de Arboregelgeving, ziektepreventie, stressreductie, verzuimbeleid en het stimuleren van een gezonde leefstijl onder medewerkers, zowel onder werktijd als daarbuiten. Gezondheidsmanagement levert een positieve bijdrage aan de fysieke en mentale belastbaarheid van werknemers en daarmee aan de arbeidstevredenheid en (duurzame) inzetbaarheid.

Gezondheidsrisico’s in kaart brengen

Voor effectief gezondheidsmanagement binnen een organisatie, is inzicht in de eigen gezondheidsrisico’s essentieel. Waar liggen binnen het bedrijf de werkgerelateerde arbeidsrisico’s, zoals stress en fysieke of mentale (over)belasting? Maar ook gezondheidsrisico’s uit de privésfeer zullen moeten worden meegewogen, omdat deze factoren ook hun weerslag hebben in de belastbaarheid op de werkvloer. Wanneer iemand bijvoorbeeld naast het werk voor zeven dagen in de week voor zijn dementerende moeder moet zorgen of kampt met slaapproblemen ten gevolge van tinnitus, kan dat ook op de werkvloer zijn tol eisen. 

Preventief medisch onderzoek (PMO) als basis voor preventiebeleid

Een effectieve manier om de gezondheidsrisico’s binnen een organisatie in kaart te brengen en op basis daarvan een stevig preventiebeleid op te tuigen, is het PMO. De afkorting PMO staat voor preventief medisch onderzoek. Werkgevers zijn volgens artikel 18 van de Arbowet verplicht zo’n onderzoek eens in de drie jaar aan te bieden aan hun werknemers: “De werkgever stelt de werknemers periodiek in de gelegenheid een onderzoek te ondergaan, dat erop is gericht de risico’s die de arbeid voor de gezondheid van de werknemers met zich brengt zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken.” De ondernemingsraad kan werkgevers wijzen op de verplichting een PMO aan te bieden. Ook individuele werknemers kunnen hun werkgever, rechtstreeks of via een vertrouwenspersoon, om een PMO vragen.

PMO: online of fysiek?

Het PMO fungeert als een nulmeting die de werkgever inzicht geeft in de gezondheid, leefstijl en belastbaarheid van (groepen) werknemers. Ook brengt het PMO eventuele problemen met betrekking tot gezondheid, leefstijl en werk al in een vroeg stadium aan het licht. Deze inzichten kunnen in relatie worden gebracht met de arbeidsbelasting en de eisen die de functies in het bedrijf stellen. Ook kan door middel van het aanbieden van een PMO aan de medewerkers in kaart worden gebracht wat de eventuele werkgerelateerde problemen zijn. Een PMO wordt meestal (gedeeltelijk) fysiek afgenomen, maar er bestaat ook een PMO die volledig in een online omgeving plaatsvindt. Het grote voordeel van een online PMO is dat het een waardevolle bron van (gecombineerde) data en analytics is, op basis waarvan beleid kan worden ontwikkeld, effectiviteit van maatregelen kan worden gemeten en bijsturing kan worden geïnitieerd. Smart Health is het enige bedrijf dat zo’n medisch gevalideerde online PMO aanbiedt. 

De uitkomsten van het PMO gebruiken

Als werkgever kun je dus op basis van de uitkomsten van de verzamelde PMO’s bedrijfsbreed (of afdelingsbreed) beleid ontwikkelen.. Zulk beleid wordt ook wel verzuimbeleid, preventiebeleid of inzetbaarheidsbeleid genoemd. De maatregelen die op basis van dit beleid worden genomen dienen ervoor om de gezondheid van (groepen) werknemers beter te beschermen. Dit leidt uiteindelijk tot duurzame inzetbaarheid van deze werknemers, minder ziekteverzuim, meer productiviteit, een grotere werknemersretentie, meer loyaliteit en tevredenheid en lagere kosten voor ziekte en verzuim. 

Gezondheidsmanagement: eerst draagvlak creëren 

Voor de effectiviteit van het inzetbaarheidsbeleid is het van belang dat onder de werknemers draagvlak wordt gecreëerd voor de te nemen maatregelen, initiatieven en interventies. Een online gezondheidsplatform waarin zowel het PMO als inspirerende informatie, adviezen en tips, challenges op het gebied van gezondheid; als een aanbod aan producten en diensten om te werken aan je eigen vitaliteit worden verenigd, biedt daarbij uitkomst. Maar ook de top van de organisatie zal het initiatief moeten dragen en er een voorbeeldfunctie in moeten vervullen. Wanneer de werkgever zijn medewerkers ook nog eens een vitaliteitsbudget ter beschikking stelt waarmee hij aan de slag kan met zijn persoonlijke leefstijlverbetering, zal het effect van het interne gezondheidsmanagement het grootst zijn en het beoogde resultaat van alle activiteiten het beste worden benaderd: een duurzame inzetbaarheid van alle medewerkers.